සුද්දාගෙන් අපට ලැබුණු නිදහස මුලින්ම අප සැමරුවේ මෙරට විසූ ‘කළු’ ජන කොටසකගේ ප්‍රකාශනයේ නිදහස උදුරාගැනීමෙනි.
ඒ, 1948 දී ‘පුරවැසි පනත‘ සම්මත කරගැනීමෙනි. එක රැයකින් දස ලක්ෂයක් ලක්වැසියන්ගේ පුරවැසි භාවය මේ මගින් අහිමි කෙරුණි. මෙසේ රටක් නැති ‘කල්ලන්’ බවට පත්වුණේ, අවුරුදු සියයක් හෝ ඊටත් වැඩි කාලයක් මේ රටේ ජීවත්ව සිටි, කඳුකර දෙමළ යනුවෙන් හැඳින්වුණු ප්‍රජාවයි.
දැන් ප්‍රශ්න දෙකක් පැනනඟී. එකක් වන්නේ, සම්මත අර්ථයෙන් මොවුන් මෙරටේ පාරම්පරික ජන කොටසක් නොවන නිසා, ඔවුන්ට පුරවැසි භාවය දීම හෝ නොදීම, අලුත නිදහස ලැබූ රටක් විසින් තීන්දු කිරීම තුළ ඇති වැරැද්ද කුමක්ද යන්නයි. දෙවැන්න වන්නේ, ඔවුන්ගේ පුරවැසි භාවය අහෝසි කිරීම, ප්‍රකාශනයේ නිදහස අහිමි කිරීමක් වන්නේ කෙසේද යන්නයි.
පළමු ප්‍රශ්නය, ඉතිහාස විනිශ්චයන්ට සහ ජාතිකත්ව විනිශ්චයන්ට අදාළ රාශ්ට්‍රිය ප්‍රශ්නයක් වන නිසා ඒ ගැන මෙහිදී සාකච්ඡා කිරීම අපේ මුඛ්‍ය කාරණයෙන් පිට පැනීමක් වනු ඇත. එහෙත් දෙවැනි ප්‍රශ්නය, අපේ ප්‍රස්තුතයටත්, එදා ඇති වූ සිද්ධියටත් කෙලින්ම සම්බන්ධයි.
සෝල්බරි ව්‍යවස්ථාව යටතේ පැවති පළමු මැතිවරණයෙන් ඩී. ඇස්. සේනානායකගේ එක්සත් ජාතික පක්ෂය ආසන 42 දිනාගෙන නිදහස් ලංකාවේ ප්‍රථම ආණ්ඩුව පිහිටෙව්වේය. ලංකා සමසමාජ පක්ෂය, බොල්ෂෙවික් පක්ෂය, කොමියුනිස්ට් පක්ෂය සහ වතු කම්කරුවන් නියෝජනය කළ ලංකා-ඉන්දියා කොන්ග්‍රස් පක්ෂය ආසන 24 ක් දිනාගෙන නිදහස් ලංකාවේ ප්‍රථම විපක්ෂය බවට පත්විය. සමසමාජ පක්ෂය ඇතුළු මාක්ස්වාදී පක්ෂත්, වෘත්තීය සමිති ව්‍යාපාරත්, කම්කරු සහ වතු කම්කරු ජනතාව අතර ඉතා ශක්තිමත් පදනමක් මේ වන විට ඇති කරගෙන තිබීම ඩී. ඇස්. සේනානායක ඉවසුවේ නැත. ඩී. එස්. සේනානායක වතුකරේ දෙමළ ජනතාවගේ පුරවැසි භාවය අහෝසි කිරීමේ පනත ගෙනා එක හේතුවක් එයයි. ඒ මගින්, වාමාංශික ව්‍යාපාරයේ පාර්ලිමේන්තු පංගුව කප්පාදු කිරීමට ඔහුට හැකි විය. පාර්ලිමේන්තු ක්‍රමය තුළින් මාක්ස්වාදීන් බලය අල්ලගැනීම වැළැක්වීමට ඩී. ඇස්. සේනානායකට තිබූ ඒ අධිකතර උද්‍යෝගයේ අතුරු ඵලයක් වශයෙන් දස ලක්ෂයක ජනතාවකගේ කටවල් වැසුවා (ඡන්දය නැති කළා) පමණක් නොව, ඔවුන්ට රටක්ද නැති කෙළේය.
මේ පුවත්පත පළවෙන අද අපි 76 වැනි නිදහස සමරමු. ලිබරල්වාදියෙකුගේ සිට රාජපක්ෂවාදියෙකු බවට රූපාන්තරණය වී සිටින රනිල් වික්‍රමසිංහ අද ලංකාවේ ජනාධිපතිවරයා ය. ඩී. ඇස්. සේනානායකවත් අභිබවා ගොස්, දස ලක්ෂයක් නොව, දෙකෝටියක් ජනතාවගේ කටවල් වැසීම සඳහා ගිය සතියේ ඔහු ගෙනා ‘මාර්ගගත ආරක්ෂණ පනත’ පාර්ලිමේන්තුවේ සරල වැඩි ඡන්දයෙන් සම්මත කරගැනුණි.
ඉස්සර තනි තනියෙන් කතා කළ මිනිස්සු දැන් සාමූහිකව කතා කරති. ඒ, ෆේස්බුක් වැනි මාර්ගගත වේදිකා ඔස්සේ ය. සාමූහිකව කතා කිරීමේ එකී අවසරය, පාලක පංතිය පැත්තෙන් බැලූ විට, මහජනතාව අතට පත්වෙන ඉතා අවදානම්කාරී නිදහසකි. ආණ්ඩුවේ ඉහළ තැන්වල වැජඹෙන පුද්ගලයන් ප්‍රකෝටි ගණනින් බදු නොගෙවා සිටින බව සමාජය දැනගන්නේ මාර්ගගත සන්නිවේදන ක්‍රමවලිනි.
අපේ රටේ සීමිත ව්‍යාපාරික සමාගම්වලින් බදු ගෙවන්නේ තුනෙන් පංගුවකටත් අඩු ප්‍රමාණයකි. එය අප දැනගත්තේ, මාර්ගගත සන්නිවේදන ක්‍රමවලිනි. අරක්කු සමාගම් 7 ක් කෝටි 700 ක් බදු ගෙවා නැති බවත්, තවත් ව්‍යාපාරිකයන් පිරිසක් රාජ්‍ය බැංකු දෙකට කෝටි 70,000 ක් පොලු තියා ඇති බවත් අප දැනගත්තේ මාර්ගගත සන්නිවේදන ක්‍රමවලිනි. එසේම, සීනි වංචාව කෝටි 159 ක් බවත්, හෙල්පින් හම්බන්තොට වංචාව කෝටි 2200 ක් බවත්, ලිට්‍රෝ ගෑස් වංචාව කෝටි 50 ක් බවත්, දිවිනැගුම වංචාව කෝටි 295 ක් බවත් අප දැනගත්තේ මාර්ගගත සන්නිවේදන ක්‍රමවලිනි.
මේ ඉලක්කම් තිතට නිවැරදි නොවිය හැකිය. එහි, අතිශයෝක්තියත් බහුල විය හැකිය. එහෙත් සිද්ධිමය වශයෙන් ඒ සියල්ලෙහි යම් සත්‍යතාවක් ඇති බවත්, ඒ කිසිවෙකුට මේ දක්වා නීතියෙන් දඬුවම් කර නැති බවත්, ඒ මුදල් අද දක්වා රජයට අය කරගෙන නැති බවත් අප දැනගන්නේ මාර්ගගත සන්නිවේදන වේදිකාවන්ගෙනි.
බොරුව නතර කළ යුත්තේ තවත් බොරුවක් නීතිගත කිරීමෙන් නොවේ
බොරුව නතර කළ යුත්තේ තවත් බොරුවක් නීතිගත කිරීමෙන් නොවේ
සන්නිවේදනය තුළ අතිශයෝක්තිය සහ බොරුව ඇතොත්, කළ යුත්තේ එම වේදිකාවම පාවිච්චියට ගනිමින් ඒ බව හෙළිදරව් කිරීම මිස, ඒ මාවත තහනම් කිරීම හෝ ඊට දඬුවම් කිරීම හෝ නොවේ.
දැන් අපේ පළමු සාදෘශ්‍යයට එන්න: කඳුකර දෙමළ වැසියන්ට පුරවැසි බව අහිමි කෙළේ, එම ජනතාවගේ පියා සහ මුත්තා සහ මීමුත්තා මේ රටේ ඉපදී නැති නිසා නොව, වෙනත් දේශපාලනික හේතුවක් නිසා වීම සේම, අද මාර්ගගත භාෂණය මර්දනය කෙරෙන්නේ ද, රජය උජාරුවට කියන පරිදි, දරුවන් සහ කාන්තාවන් ආරක්ෂා කරගැනීමට නොව, වෙනත් දේශපාලනික අවශ්‍යතාවක් නිසා ය. ඒ, ළඟදී එළැඹීමට නියමිත තීරණාත්මක මැතිවරණවලදී ඒවාට ආරක්ෂාකාරීව මුහුණදීමේ පරිසරයක් පාලක පෙළැන්තිය වෙනුවෙන් කල්තියා සකසා ගැනීම සඳහා ය.
මේ ‘ඔන්ලයින් පනත’ තුළ සඳහන් සියලු වැරදි සඳහා ‘අසත්‍ය’ යන විශේෂණ පදය බහා ඇති බව පෙනේ. එනම්, මේ පනත යටතේ යම් ප්‍රකාශයක් වරදක් වශයෙන් සැලකීමට නම්, මුලින්ම එය ‘අසත්‍යයක්’ විය යුතු බව ය. ඒ වනාහී, මතුපිටින් ඒ දෙස බලන කෙනෙකුට එහි යම් සාධාරණත්වයක් ඇතැයි දනවන කාරණයකි. තමන් පවසන්නේ සත්‍යයම පමණක් නම් කෙනෙකු මෙම නීතියට බිය විය යුත්තේ මන්ද යන ප්‍රශ්නය එවිට දමා ගැසිය හැකිය.
එහෙත්, ‘සත්‍යය’ නිර්වචනය කරන්නේ කෙසේද? ගිය වසරේ නිදහස් දාට කලින් මේ රටේ ‘ජාතික ප්‍රශ්නය’ විසඳනවා යැයි කී ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ එතකොට බොරුකාරයෙක් නේද? එහෙත් යමක් සත්‍යයද අසත්‍යයද යන්න නිශ්චිතව වෙන් කරගත හැක්කේ, ඉදිරියට සිදුවීමට ඇති යමක් ගැන කියා ඇති දෙයක් තුළින් නොව, දැනටමත් සිදුවුණු දෙයක් ගැන කියා ඇති දෙයක් තුළින් යැයි, කෙනෙකු මෙහිදී ප්‍රතිතර්කයක් නැඟිය හැකිය. එසේ නම්, ගෝඨාභය රාජපක්ෂ පාලනය යටතේ රටේ ආර්ථිකය කඩාවැටීමට වගකිවයුත්තේ 2015-2019 යහපාලන රජය යැයි මහින්ද රාජපක්ෂ දැන් කියන විට, ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ ඒ ප්‍රකාශය සලකන්නේ සත්‍යයක් සේද, අසත්‍යයක් සේද?
සත්‍යය සහ අසත්‍යය නිශ්චිතව නිර්වචනය කිරීම ඒ සා දුෂ්කර වූ පමණින්, ඇත්ත-නැත්ත කියා දෙයක් නැතැයි කෙනෙකුට තර්ක කළ නොහැකි බව ඇත්ත. එහෙත්, ඉතා සිල්ලර සරල ඇත්තක් පවා උසාවියකින් ඔප්පු කරගන්නා තෙක්, අදාළ පුද්ගලයා වින්දිතයෙකු බවට පත්කිරීමට හැකි වීම, විශේෂයෙන් බලධාරීන්ගේ උවමනාව පිට යම් කෙනෙකු වින්දිතයෙකු බවට පත් කිරීමට හැකි වීම (උදාහරණයක් වශයෙන්, ශානි අබේසේකර සහ ශක්තික සත්කුමාර) ඒ මගින් යුක්තිසහගත කෙරෙන්නේ නැත. ඒ නිසා, මේ කියන ඔන්ලයින් වැරදිවලට දඬුවම් නියම වීම ප්‍රශ්නකාරී වන බව අමුතුවෙන් කිව යුතු නැත.
යමක් සත්‍යය ද, අසත්‍යය ද යන්න තීරණය කරන්නේත්, ඊට දඬුවම් කිරීමේ අධිකාරී බලය පැවරෙන්නේත්, මේ පනත යටතේ පත්කෙරෙන ‘ඔන්ලයින් කොමිසමකට’ ය. මේ කොමිසම පත්කරන්නේ ජනාධිපතිවරයා ය. එපමණක් නොව, ඔහුට අවශ්‍ය ඕනෑම වෙලාවක ඒ කොමිසමේ ඕනෑම සාමාජිකයෙකු අස් කිරීමටත් ඔහුට බලය තිබේ. එනම්, ‘සත්‍යය’ නිර්වචනය කරන්නා, අවසානයේදී, රනිල් වික්‍රමසිංහම මිස වෙන කිසිවෙකු නොවන බව ය.
පසු-විපරම් බලයක් ද අධිකරණයට තිබිය යුතුය
පාර්ලිමේන්තුවේ සම්මත කරගන්නා ඕනෑම පනතක් රටේ ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවට අනුකූල විය යුතුය. එය එසේ වන්නේදැයි සොයා බලන්නේ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයයි.
මේ පනත පිළිබඳව විමසා බැලූ ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ විනිශ්චය වුණේ, එහි අඩංගු වගන්තිවලින් 31 ක් එසේ නොවන බවයි. එබැවින්, ඒවා සංශෝධනය කළ යුතු බවට ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය නිර්දේශ කෙළේය. එසේ නොකරන්නේ නම්, ඒ පිළිබඳ ජනමත විචාරණයකින් ඒවාට අනුමැතිය ලබාගත යුතු බව කීවේය.
මාර්ගගත ක්රමවල සුරක්ෂිතභාවය පිළිබඳ පනත් කෙටුම්පතට කථානායකවරයා සිය සහතිකය සටහන් කරමින්
එහෙත් ගිය සතියේ සම්මත කරගත් පනතේ එකී සංශෝධන නොතිබුණි. අධිකරණය කී සංශෝධන පසුව ගෙන එන බව කියමින් රනිල්-රාජපක්ෂ ආණ්ඩුව මේ පනත සාමාන්‍ය වැඩි ඡන්දයෙන් සම්මත කරගත්තේය. දැන්, අර කී සංශෝධන ගෙන එන්නේ කවදාද, කෙසේද යන්න සොයා බලන්නේ කවුද, කෙසේද? ඊට උත්තරයක් අපට නැත.
මේ කාරණය, අපේ ව්‍යවස්ථාවේ තවත් අඩුවක් පිළිබඳ අපේ අවධානය යොමු කරවීමට සලස්වයි. එනම්, පාර්ලිමේන්තුවේ යම් පනතක් සම්මත වූ පසුව, ඒ ගැන යළි විමසා බැලීමේ අයිතියක් සහ වගකීමක් අපේ ව්‍යවස්ථාවෙන් අධිකරණයට පවරා නොතිබීමයි. සෑම දියුණු රටකම අධිකරණයට මේ පසු-විපරම් අයිතිය තිබේ. එවැනි අයිතියක් ව්‍යවස්ථාවන්ට ඇතුළත් කොට ඇත්තේ, මහජන නියෝජිතයන් විසින් ජනතාවට අහිතකර සහ ව්‍යවස්ථාවට පටහැනි නීතිරීති පනවාගැනීමේ හැම ඉඩක්ම ඇති බැවිනි. මේ අවස්ථාව ඊට හොඳම උදාහරණයකි.
අදාළ සංශෝධන පසුව ගෙන එන බව ආණ්ඩුව කියයි නම් එහි අදහස වන්නේ, මේ කියන පනතේ දෝෂ ඇති බව ආණ්ඩුවම පිළිගන්නා බවයි. එසේ නම්, ඒ සංශෝධන ඇතුළත් කොට මේ පනත පාර්ලිමේන්තුවට ඉදිරිපත් කළ නොහැකි වුණේ ඇයි? වැඩිම වුණොත් ඒ සඳහා තව සතියක කාලයක් ප්‍රමාණවත් වීමට තිබුණි. එහෙත්, එය සම්මත කරගැනීම එක දවසකින්වත් කල්දැමීමට ආණ්ඩුව සූදානම් නොවීය.
සමස්ත කතාවේ සාරය ඇත්තේ එහි ය. රනිල් වික්‍රමසිංහට මෙවැනි පනතක් අවශ්‍ය කරන්නේ වෙනත් ආකාරයකින් නොව, මේ ආකාරයෙන්මයි. ඇයි එවැනි අවශ්‍යතාවක්? කට අරින්නට ඉඩ ඇති සමාජයක් තුළ, තව මාස කිහිපයකින් පැවැත්වීමට නියමිත ජනාධිපතිවරණයක් මොන විදිහකින්වත් තමන්ට ජයගත නොහැකි බව ඔහු දන්නා බැවිනි.
සමස්ත කතාවේ සාරය ඇත්තේ එහි ය. රනිල් වික්‍රමසිංහට මෙවැනි පනතක් අවශ්‍ය කරන්නේ වෙනත් ආකාරයකින් නොව, මේ ආකාරයෙන්මයි. ඇයි එවැනි අවශ්‍යතාවක්? කට අරින්නට ඉඩ ඇති සමාජයක් තුළ, තව මාස කිහිපයකින් පැවැත්වීමට නියමිත ජනාධිපතිවරණයක් මොන විදිහකින්වත් තමන්ට ජයගත නොහැකි බව ඔහු දන්නා බැවිනි.
(ගාමිණී වියන්ගොඩ)ප්‍රවීන සාහිත්‍යවේදී හා දේශපාලන විචාරක
(මෙම ලිපිය 'අනිද්දා' ජාතික පුවත්පතේ පලවූවකි. අවධාරණ හා ජායාරුප අපෙන් - සංස්කාරක )
